اصالت تنوع

تنوع خوب است. تنوع باعث پایداری می شود. از نظر اقتصادی هر چه منابع تولید و موارد مصرف و شیوه های توزیع متنوعتر باشند آسیب پذیری اقتصاد کمتر است. اگر می خواهید سهام بخرید بهتر است به جای یک سهم، سبدی از سهام مختلف داشته باشید تا کمتر ریسک کرده باشید. به لحاظ اجتماعی و فرهنگی هم باید بگویم که خیلی خوب است که همه یک جور فکر نمی کنند و ارزشهایشان یکسان نیست. چقدر خوب است که همه پاکیزه و منزه نیستند (مبتنی بر فقط یک تعریف). اصلا لازم است که عده ای دزد و قاچاقچی همیشه وجود داشته باشند. فرض کنید آدم سالم و صالحی به هر دلیل مغضوب حکومتی شده است و راهی جز فرار از کشور ندارد. این قاچاقچی ها هستند که می توانند او را نجات بدهند.
در علوم زیستی هم وقتی می خواهند گونه های مقاوم و زیبا و یا پر محصول تولید کنند لازم می دانند ژنهای معیوب و نامطلوب هم در ذخیره ژنتیکی گونه داشته باشند. به لحاظ نظری هر چه مدهای فعالیت یک سیستم بیشتر و متنوعتر باشد امکان پایداری آن بیشتر است. قلب یک ورزشکار سالمتر و در مقابل سکته قلبی مقاومتر است چون فعالیت بدنی باعث شده است تا قلب در درجات بالاتری از کارکرد قرار گرفته باشد و در واقع تعداد مدهای فعالیت آن افزایش پیدا کرده باشد. چنین قلبی وقتی در یکی از این مدها مشکل پیدا می کند این امکان را دارد که به مد دیگری تغییر وضعیت بدهد و جلوی یک سکته قلبی بالقوه گرفته شود.
در عالم سیاست هم تنوع و تضاد آرا و اندیشه ها نجات بخش است. هرچه افکار شناسنامه دار بیشتر باشند بهتر است. وقتی آیت الله خامنه ای از خواص می خواهد که موضع مشخصی داشته باشند منظورش این است که ای خواص با من یکی شوید وگرنه خواص که اعلام موضع کرده اند. این کار پایه های حکومت را محدود می کند و باعث ناپایداریهای بیشتر می شود. در جبهه مقابل (سبزها) تنوع افراد و اندیشه ها زیاد است و این به آنها کمک می کند تا منعطف و در نهایت پایدار باشند. در تضاد و تضارب آرا و تنوع اندیشه هاست که انسانها رشد می کنند و قوه تشخیص نیک و بد پیدا می کنند. ظاهرا قرار نیست در نظام ولایت فقیه انسانهای رشد یافته با تنوع افکار داشته باشیم. یک نفر به جای همه فکر می کند و تصمیم می گیرد. کم شدن تنوع در حکومت بالاخره باید جایی ضربه خودش را بزند.