دکتر توانا

خاطره کلاسهای درس دکتر توانا در دبیرستان شهید باهنر حقیقتا فراموش نشدنی است. پارسال وقتی مجبور شدم برای ارائه مدرک دیپلم به یکی از دانشگاههای فرنگ به دبیرستان سابقم بروم و آن را دریافت کنم از فردی که در قفسه ها دنبال مدرکم می گشت شنیدم که ایشان مرحوم شده است. خدا رحمتش کند. اولین کلاس درسم با ایشان به بیش از 20 سال پیش بر می گردد. ایشان در سالهای مختلف، دبیر معارف اسلامی و همچنین ادبیات فارسی دبیرستان ما بودند. دکتر توانا همیشه لباسهایی ساده و تمیز و مرتب می پوشید . چشمان نافذی داشت. سخنانش تازه و متفاوت بود و از شنیدنشان سیر نمی شدیم و تا آخر کلاس سراپا گوش بودیم. یکی از جنجالی ترین نظریه هایی که در کلاسهای درس مطرح کرده بود ارتباط بین شکل آلت جنسی مردانه و شکل مناره های مساجد بود. طبق مطالعاتی که انجام داده بود، سابقه این ارتباط به دورانی بازمی گردد که بخشی از مردمان ساکن ایران به پرستش آلتهای جنسی مردانه و زنانه می پرداختند. گواه این ادعا مجسمه های کوچکی است که کاملا عریان هستند و در گیلان (فکر می کنم) یافت شده اند و خودم نمونه هایی از آنها را در موزه لوور پاریس دیده ام. این شکل به دنیای معماری آنها هم سرایت می کند و آنها سازه هایی به همان هیات و با کاربریهای مختلف بوجود می آورند. این تجربه بین معماران ایرانی نسل به نسل ادامه پیدا می کند و رفته رفته منشأ آن فراموش می شود . پس از ورود اسلام به ایران نیز این میراث در قالب مناره های مساجد ظاهر می شود بدون آنکه کسی قصد جسارتی داشته باشد و یا از منشأ اصلی آن چیزی بداند. بنا به آنچه دکتر توانا گفته بودند، میل دروازه های زمین بازی چوگان که در دوره صفویه در میدان نقش جهان اصفهان برگزار می شد نیز دارای همان شکل و هیات است. تیرماه پارسال که برای المپیاد جهانی فیزیک به اصفهان رفته بودم در کنار یکی از این میلها عکس یادگاری هم گرفتم. جالب اینکه یکی از دوستان هم مدرسه ای که از این موضوع با خبر بود حاضر نشد کنار این میل عکس بگیرد!. این نظریه به خصوص در آن سالها خیلی حساسیت برانگیز بود ولی چون همه ایشان را به سلامت نفس، صداقت و درستکاری و مهمتر از همه سلامت ایمان می شناختند کسی فکر دیگری نمی کرد ولی البته همه شگفت زده می شدند. خدایش بیامرزاد.
مطالب بیشتر برای آشنایی با ایشان را می توانید اینجا بخوانید.